Mensen die veel in zwembaden verblijven kunnen geconfronteerd worden met een zwemmerseczeem-besmetting. We noemen het eczeem, maar feitelijk is het een schimmelinfectie (Tinea Pedis). De verantwoordelijke schimmels heten dermatofyten. Een betere benaming is dan ook Voetschimmel.
Zwembadhygiëne is in dit verband belangrijk. Vandaar ook dat in zwembaden veel tijd en aandacht wordt besteed aan het schoonmaken van kleedkamers, douches, toiletten en de perrons rond het zwembad en daarbij desinfecterende middelen worden gebruikt. Belangrijk is ook dat je niet met “straatschoenen” in de “blotevoetenzones” loopt. Verblijf je veel in zwembaden (of in sportzalen!), dan kun je besmetting voorkomen door slippers te dragen.
Als je dan toch zo’n besmetting oploopt, dan is dat meestal aan de voeten. Het openbaart zichals jeuk aan de huid. Verwaarloos je dit, dan ontstaan er huidschilfers en kunnen er uiteindelijk in de holtes tussen de tenen kleine kloofjes ontstaan die gevoelig zijn. Bij al die verschijnselen is ingrijpen belangrijk. Daarbij komt dat het niet alleen jóu treft, maar door jou kan het ook je mede-zwemmers treffen. Schimmels zijn immers besmettelijk.
Er zijn veel soorten crèmes, poeders en tincturen op de markt om zwemmerseczeem te behandelen. Die werken over het algemeen goed. Maar als de schimmel zover verwaarloosd is dat deze de nagel heeft kunnen infecteren (“kalknagels”), dan wordt de infectie opslag érg hardnekkig! Dan komen eigenlijk alleen medicijnen in beeld met bezwaarlijke bijwerkingen. Nu blijkt er echter ook een heel eenvoudig huismiddeltje te zijn. Daarover later in dit stukje.
Eerst geef ik hieronder een artikeltje weer dat laatst in het dagblad NRC stond, en mij inspireerde tot deze bijdrage aan De Armslag.
Uit NRC, 14-11-2023, Leven, Gezondheid. “Geen kwaal is te gênant voor de huisarts.”
Tekst Niki Korteweg. Geïnterviewde: oud-huisarts Frans Meijman, 27 jaar huisarts te Amsterdam, studentenarts, oud hoofddocent huisartsengeneeskunde Amsterdam UMC.
Voetschimmel (tinea pedis)Bij voetschimmel (ook wel zwemmerseczeem genoemd) zijn er pijnlijke kloofjes en schilfers tussen de tenen, rode schilferende voetranden, en jeukende blaasjes op de voetzolen. De nagels kunnen ook zijn aangedaan: ze worden dik, geel, groen of bruin, en brokkelig, dat wordt een kalknagel genoemd. Voetschimmel en schimmelnagels zijn besmettelijk. Via huidschilfers op de vloeren van zwembaden, doucheruimtes en sportruimtes verplaatst de schimmel zich naar de volgende voet of nagel.
Met een schimmeldodende crème in combinatie met schimmeldodend poeder in de sokken en schoenen kan zwemmerseczeem binnen zes weken verdwijnen. Tegen kalknagels werkt een crème niet. Het is ook niet nodig ze te behandelen, volgens de website thuisarts.nl- wie het lelijk vindt kan de nagel afvijlen, nagellak erop doen of een pleister. Bij hardnekkige voetschimmel of schimmelnagel kan een arts schimmeldodende tabletten voorschrijven, een kuur van drie tot zes maanden. Die tabletten werken bij 65 procent van de patiënten en hebben wel vaak bijwerkingen, vooral maag- en darmklachten.
Een kalknagel of voetschimmel loopt niet snel uit de hand, zegt Meijman. “Maar als er kloven bij ontstaan en daar komt een bacteriële infectie bovenop dan kan voetschimmel gevaarlijk zijn, zeker bij ouderen of mensen met diabetes type 2. Dan dreigt zelfs gangreen, het afsterven
van de huid.”Zo zijn er natuurlijk veel meer zaken waarmee we liever niet naar een dokter gaan. Maar laat die schroom je nooit tegenhouden om naar je huisarts te gaan, adviseert Meijman. Ook niet de schaamte voor je angst dat het iets ergs is. Als die onterecht blijkt, is ook de huisarts alleen maar blij.
Zoals ik hiervoor noemde blijkt er ook een huismiddel te zijn om voetschimmel te bestrijden.Schimmels hebben van nature een grote hekel aan zuur. In een zure omgeving kan een schimmel niet overleven. Daar ligt een sleutel tot bestrijden van schimmel. De zuurgraad vanonze huid is dan ook een onderdeel van de afweer tegen infecties. Een regelmatig voetenbad in een (licht) zure vloeistof kan, zo blijkt uit eigen ervaring, wonderen doen.
Let echter wel op: té zuur is ook weer slecht voor onze huid! Denk dus niet “ik verdubbel de zuurgraad dan ben ik er sneller vanaf”. In tegendeel, als je dat zou doen, dan loop je grote ricico’s op huidproblemen met gangreen (koudvuur; afsterven van vitaal weefsel) als gevolg. Vaak wordt een verhouding van één deel azijn en twee of vier delen water aanbevolen. Zie hiervoor ook: https://www.schimmelnagelspecialist.nl/oma-weet-raad/zwemmerseczeem-voetschimmel-en-azijn/
Daar wordt genoemd: Meng een kwart liter witte azijn met een kwart liter warm water. Aanbevolen wordt de voeten ongeveer 15 tot 20 minuten in het voetenbad te houden.Als het gaat om kalknagels, dan moet je wel geduld hebben. Immers een voetnagel groeit erglangzaam. Dus voordat je resultaat ziet gaan er enkele maanden aan voorbij. Maar dan zie je inderdaad bij de nagelriem dat er weer een mooie nieuwe nagel groeit. Een wonder!
Tot slot: Niet voor niets heet het artikel in NRC: Geen kwaal is te gênant voor de huisarts. Dus blijf niet te lang modderen en schroom niet om je huisarts te vragen.
Cees Bellaar.